«Семей орманы» МОТР» РММ орман екпелерін егу жұмыстарының жай-күйі
«Семей
орманы» резерватындағы орманды қалпына келтіру жұмыстарының мақсаты,
маңызды қорғау функцияларын орындайтын және ерекше экологиялық, ғылыми,
мәдени және рекреациялық құндылығы бар Ертіс өңірінің бірегей қарағайлы
орманын сақтау және қалпына келтіру болып табылады.
Семей орманы резерваты.
«Семей орманы» мемлекеттік орман табиғи резерваты» республикалық
мемлекеттік мекемесі 2003 жылы орман және жануарлар дүниесін қорғау
жөніндегі 10 мекемені ерекше қорғалатын табиғи аумаққа біріктіру
жолымен құрылды. Табиғи резерват құрылған сәттен бастап орман екпелерін
отырғызудың жыл сайынғы көлемі 44,0 га-дан 4000,0 га-ға дейін ұлғайды,
барлығы 18 жыл ішінде 50,9 мың га алқапта ағаш отырғызылды, оның 30
мыңдай алқабы орманмен қамтылған алаңға ауыстырылды. 68062,1 га алқапта
өртенген ағаштарды тазалау жүргізілді, 12654,1 кг кәдімгі қарағайдың
орман тұқымдары дайындалды. Бүгінгі күні резерваттың жалпы ауданы 656,4
га құрайды, оның ішінде орманмен қамтылған орман алқаптары 406,6 мың
га.
«Семей орманы» МОТР» РММ орманды қалпына келтіру
іс-шаралары бойынша басым міндеттердің бірі өткен жылдардағы ормандарды
сақтау және қалпына келтіру болып табылады. Семей орманы резерватындағы
орманды қалпына келтіру жұмыстарының циклі келесідей: қарағай
бүршіктерін дайындау (жинау) және қайта өңдеу, дайындалған топырақтар
мен жылыжайларда орман тұқымбақтарында тұқым себу, отырғызу
материалдарын өсіру, күтім жұмыстарын жүргізу, екпе көшеттерді қазу,
топырақ дайындау, көктемгі және күзгі көшеттер отырғызу.
ҚР Президентінің 2020 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауына
сәйкес ормандарды қалпына келтіру көлемін ұлғайту бойынша Семей орманы
резерватында 2025 жылға дейін 25400 гектарға дейін ағаш отырғызу
көлемін ұлғайту жоспарланған. 2021 жылдан бастап 2025 жылға дейінгі
кезеңде барлығы 119,4 млн. дана қарағай көшеттерін отырғызу жоспарланып
отыр. Отырғызу алаңдарының ұлғаюына байланысты тиісінше орман
тұқымбақтарында егіс алқаптарының көлемін ұлғайту және тұқым дайындау
жоспарланған. Мәселен, 2021 жылы кәдімгі қарағай тұқымын себу 4,5
гектарға артып, 18,6 гектарды құрады, 2022-2025 жылдары тұқымбақтарда
жыл сайынғы себу 22,0 гектар алқапқа жоспарланған.
Резерватта отырғызу материалдарымен қамтамасыз
ету үшін 6 орман тұқымбағы жұмыс істейді. Ормандарды тиімді қалпына
келтіру мақсатында 2016 жылы ашық және жабық тамыр жүйесі бар кәдімгі
қарағай көшеттерін өсіруге мамандандырылған Канонерка филиалының орман
тұқымбағы мен орман тұқымы станциясының кешені салынды және пайдалануға
берілді. Кешен инновациялық технология бойынша жабық тамыр жүйесі бар
қарағай көшеттерін, сондай-ақ өрт сөндіргіштерді тиімді қалпына келтіру
үшін дәстүрлі өсіру жүйесі бар қарапайым қарағайдың 2 жылдық көшеттерін
өсіруге мүмкіндік береді. «Орман тұқымбағы кешенінің және орман тұқымы
станциясының» алаңы 20,4 га құрайды, оның ішінде 17,1 га - тамыр жүйесі
ашық тұқымбақ алаңы, 3,3 га – кешен ғимаратының алаңы және 3- еуі
жылыжай. Қазақстанда және Орта Азияда кешеннің жалпы аналогы жоқ.
Кешеннің бірегейлігі Швед өндірісінің жоғары технологиялық жабдығымен
қамтамасыз етілген жылыжайлардың арқасында өсімдіктердің вегетациялық
кезеңі 2 есе қысқарады, яғни көктемгі - жазғы кезеңнің 120 күнінде
стандартты отырғызу материалдары өсіріледі. 2021 жылы орман тұқымы
кешенінің жылыжайларында тамыр жүйесі жабық 2 млн 419,6 мың дана екпе
көшеттер өсірілді.
Ағымдағы жылдың көктемінде орман екпелерін отырғызу
толық көлемде 3300,0 га алаңда, сондай-ақ күзде жоспарланған 300 га
орнына 676,1 га алаңда жүргізілді, көктем мен күзді қоса алғанда
барлығы 22,0 млн.дана қарағай көшеттері отырғызылды.
Отырғызуға 61 бірлік трактор техникасы мен 600-ге
жуық адам қатысты. Оған Семей қаласының Шәкәрім университетінің
студенттері мен Қазтұтынуодағы агробизнес және экономика колледжінің
студенттері қатысты. Жалпы, биылғы жылы ағаш отырғызу жұмыстары сәтті
өтті.
Көшеттердің қажетті санын алу үшін жыл сайын Кешенді
жоспарға сәйкес қарағай бүршіктерін жинау және өңдеу жүргізіледі.
Қарағай бүршіктерін жинау егілмеген жылдар болып қалуына байланысты екі
жылға жететін қормен жүзеге асырылады. Ағымдағы жылы резерват аумағында
қарағайдың жемістенуі жақсы болды, осыған байланысты 132,8 тонна
көлемінде қарағай бүршіктерін жинау жоспарланған, оның ішінде бүгінгі
күні 57 тонна бүршік жиналды.
ҚР Үкіметінің қолдауының арқасында отырғызу
материалдарын өсіру және Семей орманы резерватының негізгі міндетін
орындау үшін – өткен жылдардағы өрт сөндірушілердің өсімін қалпына
келтіру үшін қуатты инфрақұрылым құрылды.
Орман ағаштарын отырғызу - бұл уақытты табиғат пен
өзіне пайдалы етіп өткізуге мүмкіндік беретін баға жетпес тәжірибе.
Әрбір адам халқы үшін пайдалы іс жасай алады соны ұмытпайық.
Табиғат кешендерін қалпына келтіру бөлімі
|
УАҚИҒАНЫҢ КҮНТІЗБЕСІ
|
|
|
| 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
